Różnica między wypowiedzeniem i odstąpieniem

• Jakie skutki wywołuje wypowiedzenie?

• Co to jest odstąpienie i jakie ma konsekwencje?

• Czym jest okres wypowiedzenia?

Z kontraktu można zasadniczo wycofać się na 2 sposoby. Można zawrzeć porozumienie o rozwiązaniu umowy lub podjąć samodzielną decyzję o zerwaniu transakcji, czyli skorzystać z:

• wypowiedzenia lub

• odstąpienia.

Jeżeli wycofujesz się na mocy porozumienia, to negocjujesz jego postanowienia i decydujesz na jakich zasadach umowa zostanie rozwiązana. Takiego komfortu jednak nie masz, gdy to druga strona rezygnuje z transakcji bez Twojej zgody – to znaczy w drodze jednostronnego wypowiedzenia umowy lub odstąpienia od niej. A raczej konkretniej mówiąc, nie masz wpływu na takie jednostronne rozwiązanie w momencie, gdy dochodzi do wycofania się z umowy. Bo tak naprawdę wpływ na warunki rozwiązania kontraktu na pewno masz, w chwili jego zawierania. Wtedy możesz ustalić:

• kto (Ty czy druga strona) ma prawo rozwiązać transakcję,
• kiedy (w jakim okresie lub w jakiej sytuacji) może to zrobić,
• na jakich warunkach (w jakiej procedurze) i
• z jakimi skutkami.

Aby jednak ten temat negocjować, musisz wiedzieć, że wypowiedzenie i odstąpienie to nie jest to samo.

Różnica między wypowiedzeniem a odstąpieniem

Wypowiedzenie i odstąpienie to dwa różne sposoby rozwiązywania kontraktu. Różnica pomiędzy nimi polega przede wszystkim na konsekwencjach, jakie wywołują. Czyli czy ingerują w kontraktową przeszłość, czy wywołują konsekwencje wyłącznie na przyszłość.

To znaczy, czy jest to zerwanie umowy:

• ze skutkiem tylko na przyszłość, czy
• ma także moc wsteczną.

Wypowiedzenie

Wypowiedzenie skutkuje:

• utrzymaniem w mocy istniejącej sytuacji kontraktowej (zamrożeniem relacji między stronami) z jednoczesnym
• uchyleniem praw i obowiązków kontrahentów na przyszłość.

Wypowiedzenie rodzi skutek tylko na przyszłość i nie sięga w kontraktową przeszłość.

Odstąpienie

Inaczej natomiast funkcjonuje odstąpienie. Odstąpienie działa zarówno na przyszłość, jak i zawiera w sobie moc wsteczną.

Który sposób rozwiązania umowy wybrać?

Jeśli kupujesz sprzęt do swojego biura, a on nie działa, to zapewne będziesz chciał go zwrócić i odzyskać cenę. Sięgniesz zatem po odstąpienie, aby się z tej transakcji bezboleśnie wycofać.

Tak samo będzie, jeśli będąc konsumentem, kompulsywnie kupiłeś online fikuśną marynarkę i po pierwszej przymiarce już wiesz, że ten odważny krój nie jest jednak dla Ciebie. Będziesz żądał zwrotu ceny – a sam odeślesz towar.

Natomiast jeśli angażujesz księgową, bierzesz lokal w najem lub zatrudniasz firmę do ochrony Twojego magazynu – to taką umowę rozwiążesz za wypowiedzeniem, czyli wyłącznie ze skutkiem na przyszłość. Bo przecież czasu cofnąć się nie da i z lokalu już realnie skorzystałeś, a wykonanej usługi – po prostu zwrócić się nie da.

Nie zawsze, ale w wielu umowach możesz podjąć decyzję czy chcesz od transakcji odstąpić, czy ją wypowiedzieć. To znaczy, możesz zadecydować, czy:

• dokonasz zapłaty częściowej i zabierzesz nieukończony projekt, aby go kontynuować z innym wykonawcą,
• czy też wolisz się w całości rozliczyć – wszystko zwrócić i tak trochę udać, że do transakcji nie doszło.

Oczywiście to, która opcja będzie dla Ciebie lepsza, zależy od tego, jaki kontrakt zawierasz i po której stronie jesteś. To znaczy czy jesteś rozczarowanym zamawiającym, czy wykonawcą, któremu projekt się nie powiódł. Ale przede wszystkim Twoje prawa zależeć będą od tego, czy w trakcie negocjacji pochylisz się nad tematem rozwiązania kontraktu oraz co w tym zakresie ustalisz.

Czym jest okres wypowiedzenia?

Wypowiedzenie nie jest tym samym, co okres wypowiedzenia. Wypowiedzenie to sposób rozwiązania umowy (rodzący określone skutki prawne), natomiast okres wypowiedzenia to czas, jaki musi upłynąć od otrzymania decyzji o rozwiązaniu do chwili wygaśnięcia kontraktu.

Wygaśnięcie transakcji w drodze wypowiedzenia może nastąpić:

• natychmiast po doręczeniu wypowiedzenia (tzw. wypowiedzenie ze skutkiem natychmiastowym) lub
• z upływem okresu wypowiedzenia.

Zasadą jest, że odstąpienie wywołuje skutki z chwilą doręczenia oświadczenia o odstąpieniu drugiej stronie. Zazwyczaj nie stosuje się „okresu odstąpienia”, czyli oczekiwania na wygaszenie umowy. Z reguły jednak nie będzie przeszkód, abyś takie rozwiązanie ustalił ze swoim kontrahentem – jeżeli taka potrzeba pojawi się w Twojej transakcji.

Data publikacji: 27 marca 2022

Autor: Małgorzata Fitrzyk-Barral